Co to jest produktywność pracownika i jak można ją wyliczyć?
Produktywność pracownika to miara efektywności, z jaką dany pracownik wykorzystuje dostępne zasoby, takie jak czas, narzędzia i materiały do realizacji swoich obowiązków zawodowych. W praktyce produktywność odzwierciedla zdolność pracownika do wykonywania określonych zadań w określonym czasie przy minimalnym nakładzie kosztów i maksymalnym efekcie.
Produktywność w praktyce
Produktywność pracownika można rozumieć jako stosunek wyników pracy do zasobów potrzebnych do ich osiągnięcia. Wynikiem pracy może być np. liczba wyprodukowanych jednostek, ilość obsłużonych klientów, rozwiązanych problemów czy zrealizowanych projektów.
Produktywność pracowników można wyliczyć w prosty sposób, stosując jedną z podstawowych metod matematycznych, dostosowaną do specyfiki pracy w firmie. Oto kilka najprostszych sposobów, które możesz zastosować:
1. Produktywność jako stosunek wykonanej pracy do czasu pracy
Najbardziej podstawowy wzór to:
Produktywność = Liczba wyprodukowanych jednostek / Czas pracy
Przykład: Jeśli pracownik w ciągu 8 godzin wyprodukował 80 jednostek produktu:
Produktywność = 80 / 8 = 10 jednostek/godz.
2. Produktywność w przeliczeniu na koszt pracy
W tym przypadku produktywność mierzy się wartością wytworzonych dóbr w stosunku do kosztów pracy.
Produktywność = Wartość wyprodukowanych dóbr / Koszt pracy
Przykład: Jeśli wartość wytworzonych produktów wynosi 10.000zł, a koszt pracy to 2.500zł
Produktywność = 10000 / 2500 = 4 (4zł wytworzone na 1zł kosztów pracy).
3. Produktywność jako stosunek rzeczywistego czasu pracy do czasu planowanego
Ta metoda pozwala ocenić jak efektywnie pracownik wykorzystuje dostępny czas:
Produktywność = (Planowany czas wykonywania zadań / Rzeczywisty czas wykonywania zadań) x 100%
Przykład: Jeśli zadanie zaplanowano na 4 godzin, a zostało wykonane w 5 godziny:
Produktywność = (4 / 5) x 100% = 80%
4. Wskaźnik produktywności na poziomie zespołu
Produktywność można też liczyć dla zespołu sumując wyniki indywidualne:
Produktywność = Łączna liczba jednostek wykonanych przez zespół / Łączny czas pracy zespołu
Przykład: Jeśli zespół 5 osób w ciągu 40 godzin wyprodukował 1 000 jednostek:
Produktywność = 1000 / 40 = 25 jednostek / godz.
5. Mierzenie efektywności w odniesieniu do celów
Jeżeli masz określone cele lub normy możesz wyliczyć procent realizacji tych celów:
Produktywność = (Rzeczywisty wynik / Zakładany wynik) x 100%
Przykład: Plan zakładał wyprodukowanie 500 jednostek w ciągu dnia, a pracownik wykonał 450 jednostek:
Produktywność = (450 / 500) x 100% = 90%
6. Narzędzia wspierające pomiar produktywności
Warto wspomnieć, że obliczenia te można zautomatyzować, stosując systemy takie jak:
- System Zarządzana Produkcją (MES) – śledzenie produktywności w czasie rzeczywistym.
- System ERP – łączy dane finansowe, kadrowe i produkcyjne.
- Tablice kanban – wspomagające monitorowanie przepływu pracy.
Wybór metody zależy od specyfiki Twojej produkcji i poziomu szczegółowości, jaki chcesz osiągnąć. Proste obliczenia pozwolą szybko ocenić efektywność, a bardziej zaawansowane wskaźniki dadzą pełny obraz produktywności na poziomie firmy.

Przetestuj System Zarządzania Produkcją przez 45 dni.
Bez zobowiązań, bez kosztów.
A teraz kilka przykładów jak wyliczać produktywność pracowników na podstawie Systemu Zarządzania Produkcją




Produktywność pracownika jest kluczowym wskaźnikiem efektywności pracy, który pozwala określić, jak skutecznie wykorzystuje on czas przeznaczony na wykonywanie zaplanowanych zadań. Poniżej opisano sposób wyliczania produktywności zgodnie z przyjętymi założeniami.
Czym jest dostępność?
1.) Dostępność to czas pracy przypisany pracownikowi w harmonogramie (Plan Pracy Norma), pomniejszony o czas na:
- Dostępność początkową – czas przeznaczony na przygotowanie do pracy, np. zapoznanie się z zadaniami czy przygotowanie stanowiska. Zwykle wynosi to około 15 minut.
- Dostępność końcową – czas przeznaczony na czynności zamykające, np. posprzątanie miejsca pracy czy zdanie raportu.
- Przerwę płatną – czas, w którym pracownik ma prawo do odpoczynku w trakcie pracy.
Te okresy są uwzględniane w harmonogramie, ale nie są brane pod uwagę przy obliczaniu produktywności, ponieważ nie dotyczą bezpośrednio wykonywania zadań związanych z właściwymi czynnościami pracownika.
Dostępność = Plan Pracy – ( Dostępność początkowa + Dostępność końcowa + Przerwa płatna)
2.) Dostępność rzeczywista to czas faktycznie zarejestrowanej pracy pracownika, pomniejszony o dostępność początkową i końcową wynikającą z Planu Pracy. Oznacza to, że uwzględniamy jedynie realny czas, który pracownik mógł poświęcić na zadania, z wyłączeniem przygotowań i czynności końcowych.
Dostępność rzeczywista = Czas pracy zarejestrowany − (Dostępność początkowa + Dostępność końcowa)
Czas czynności
Czas czynności to rzeczywisty czas spędzony na wykonywaniu konkretnych zadań, które zostały zarejestrowane w systemie. Obejmuje on jedynie te działania, które są bezpośrednio związane z obowiązkami pracownika, np. obsługa maszyn, realizacja zamówień czy inne czynności operacyjne.
Produktywność
- Produktywność teoretyczna to stosunek czasu czynności do dostępności zaplanowanej w harmonogramie. Pozwala ona ocenić, jak efektywnie wykorzystano czas pracy zgodnie z harmonogramem.
Produktywność = Czas czynności / Dostępność
- Produktywność rzeczywista to stosunek czasu czynności do dostępności rzeczywistej, czyli czasu faktycznie przepracowanego przez pracownika (pomniejszonego o dostępność początkową i końcową). Ten wskaźnik obrazuje faktyczną efektywność pracy pracownika w odniesieniu do rzeczywistego czasu pracy.
Produktywność rzeczywista = Czas czynności / Dostępność rzeczywista
Dlaczego dostępność początkowa i końcowa nie są wliczane do produktywności?
Dostępność początkowa i końcowa to czas, który jest przeznaczony na czynności wspierające, ale nieproduktywne, takie jak przygotowanie stanowiska pracy lub jego sprzątanie. Nie są one bezpośrednio związane z realizacją zadań głównych, dlatego ich uwzględnianie mogłoby zniekształcać ocenę efektywności pracy.
Przykład wyliczenia:
- Plan Pracy Norma: 8 godzin (480 minut)
- Dostępność początkowa: 15 minut
- Dostępność końcowa: 15 minut
- Przerwa płatna: 30 minut
- Czas czynności: 6 godzin (360 minut)
- Czas pracy zarejestrowany: 7 godzin (420 minut)
Dostępność:
Dostępność = 480−(15+15+30) = 420 minut
Dostępność rzeczywista:
Dostępność rzeczywista = 420−(15+15) = 390 minut
Produktywność:
Produktywność = (360 / 420) x 100% = 85,71%
Produktywność rzeczywista:
Produktywność rzeczywista = (360 / 390) x 100% = 92,31%
W ten sposób można uzyskać precyzyjną ocenę efektywności pracownika zarówno w kontekście planowanego, jak i rzeczywistego czasu pracy.
Co wpływa na produktywność pracownika?
Czynniki indywidualne:
- Umiejętności i kwalifikacje pracownika.
- Doświadczenie i znajomość obowiązków.
- Motywacja i zaangażowanie.
- Zdrowie i samopoczucie.
Czynniki środowiskowe:
- Organizacja pracy (np. planowanie zadań, eliminacja przestojów).
- Narzędzia i technologie ułatwiające pracę, np. System Zarządzania Produkcją MES
- Warunki pracy, takie jak ergonomia stanowiska, oświetlenie czy temperatura.
Czynniki zarządcze:
- Styl zarządzania i sposób komunikacji,
- Wyznaczanie realistycznych celów i norm,
- System nagród i motywacji (np. premie, awanse),
- Możliwości rozwoju i szkolenia.
Dlaczego produktywność pracownika jest ważna?
Produktywność pracowników ma kluczowe znaczenie dla efektywności całego przedsiębiorstwa. Oto, jakie korzyści płyną z wysokiej produktywności:
- Niższe koszty produkcji – bardziej efektywni pracownicy wytwarzają więcej w krótszym czasie, co obniża koszty jednostkowe.
- Wyższa jakość usług i produktów – produktywność często idzie w parze z jakością, szczególnie jeśli pracownicy korzystają z odpowiednich narzędzi i są odpowiednio zmotywowani.
- Większa konkurencyjność firmy – firmy z bardziej produktywnymi zespołami mogą oferować lepsze ceny i szybciej reagować na potrzeby rynku.
- Lepsze wykorzystanie zasobów – produktywny pracownik efektywnie zarządza swoim czasem i dostępnymi narzędziami.
Podsumowanie
Produktywność pracownika to jeden z kluczowych wskaźników, który pomaga ocenić efektywność działań zarówno na poziomie jednostki, jak i całej firmy. Zarówno rozwój pracowników, jak i poprawa organizacji pracy oraz inwestycje w nowoczesne technologie, są kluczowe dla jej zwiększenia. Wysoka produktywność to nie tylko większe zyski, ale także lepsze wykorzystanie potencjału ludzkiego i technologicznego w organizacji.


